De mogelijkheid om een hepatitis C vaccin te ontwikkelen is dichterbij gekomen. Onderzoekers van Amsterdam UMC en Scripps Research in San Diego ontrafelden de structuur van het spike-eiwit van het hepatitis C-virus. “Met deze kennis kunnen we nu aan de slag om een vaccin te maken”, aldus onderzoeker Kwinten Sliepen (Amsterdam Institute for Infection and Immunity, Infectious Diseases, Amsterdam UMC). Een vaccin zou antistoffen moeten opwekken die alle verschillende varianten van het virus kan neutraliseren. De studie over deze wereldwijde doorbraak is recent gepubliceerd in het tijdschrift Science.
Onderzoek
De spike-eiwitten van het virus zijn essentieel voor het binnendringen van de virussen en vormen het primaire antigene doelwit voor binding van antilichamen. Het is jarenlang een raadsel geweest hoe het spike-eiwit van het hepatitis C-virus eruitziet. Het eiwit is zeer beweeglijk en daardoor moeilijk in beeld te brengen. Alba Torrents de la Peña e.a. hebben een manier gevonden om het eiwit stabiel te maken. Drie antistoffen werden toegevoegd om de spike vast te zetten. Vervolgens werden geavanceerde elektronenmicroscopen gebruikt om een 3D-beeld te maken van het eiwit met de drie eraan gebonden antistoffen. Dit gaf een heel gedetailleerd beeld van hoe verschillende zwakke interacties en twee suikermoleculen het eiwit zwakjes bij elkaar houden. Kwinten Sliepen: ”Deze informatie willen we nu gebruiken om hepatitis C beter te begrijpen en om een vaccin te ontwerpen”. De structuur die de onderzoekers nu hebben, kunnen ze als blauwdruk gebruiken voor het te maken vaccin.
Rogier Sanders (Amsterdam Institute for Infection and Immunity, Infectious Diseases, Amsterdam UMC): “In tegenstelling tot de hepatitis A- en B-virussen, bestaat er nog geen vaccin tegen het hepatitis C-virus. Belangrijke reden hiervoor is dat dit virus snel verandert en er dus ontelbaar veel varianten van zijn die heel erg veel van elkaar verschillen. Antistoffen die alle verschillende varianten van het hepatitis C-virus neutraliseren die opgewekt worden door het vaccin, binden zich aan het spike-eiwit aan de buitenkant van het virus. Het is daarom belangrijk om te weten hoe het spike-eiwit er op atomair niveau uitziet voor het ontwerpen van vaccins”.
Bron: Amsterdam UMC
Hepatitis C
De WHO schat dat in 2019 wereldwijd 290.000 mensen zijn overleden aan de gevolgen van hepatitis C. Wereldwijd hebben ca 58 miljoen mensen chronische hepatitis C. De ziekte verloopt erg langzaam: pas na enkele jaren, soms pas na dertig jaar, manifesteert het virus zich doordat de infectie uiteindelijk levercirrose en/of leverkanker veroorzaakt. De meeste mensen weten niet dat zij hepatitis C bij zich dragen en zo kan deze stille moordenaar zich via bloed-bloed contact, zoals bloedtransfusie of het delen van vervuilde naalden, zich blijven verspreiden.