Screening hepatitis B en/of hepatitis C Bijgewerkt op 13.05.21
Wie komen er in Nederland in aanmerking voor screening op hepatitis B en/of hepatitis C? De gemiddelde seroprevalentie van hepatitis B en hepatitis C in Nederland is laag, respectievelijk 0,2% (0,1-0,4%) en 0,3% (0,05-0,55%). [1,2] De seroprevalentie in risicogroepen is aanzienlijk hoger.
Doelgroepen voor screening
Chronische hepatitis komt met name voor in bepaalde groepen in de samenleving. Dit betreft migranten die geboren zijn in een land met middel of hoge prevalentie, (ooit) injecterende druggebruikers, HIV positieve homoseksuele mannen en hemofiliepatiënten die voor 1992 zijn behandeld. Vaak weten mensen niet dat ze het virus bij zich dragen, maar dragerschap verhoogt wel de kans op het ontstaan van complicaties op latere leeftijd, zoals cirrose, leverfalen en leverkanker. Chronische hepatitis B of hepatitis C is te behandelen. Tijdige opsporing is belangrijk om ernstige leverschade en transmissie te voorkomen. In Nederland worden de volgende risicogroepen op hepatitis B gescreend:
- zwangeren tijdens de prenatale screening,
- MSM en sekswerkers,
- werknemers in de gezondheidszorg,
- patiënten met verhoogd risico door veel medische ingrepen (dialyse, hemofilie),
- werknemers in de gezondheidszorg die non-responders zijn en die risicovolle handelingen verrichten,
- bloed-, orgaan- en stamceldonoren (ook screening op HCV),
- HIV patiënten die in zorg zijn,
- contacten van mensen met acute of chronische hepatitis B.
| Doelgroep | Richtlijn/informatie |
|---|---|
| Zwangeren tijdens prenatale screening | Informatie voor verloskundigen en gynaecologen |
| MSM en sekswerkers | Hepatitis B risicogroepen |
| Werknemers in de gezondheidszorg | Praktijkrichtlijn voor bedrijfsartsen hepatitis B-vaccinatie risicolopend personeel |
| Werknemers in de gezondheidszorg die non-responders zijn en die risicovolle handelingen verrichten | Landelijke richtlijn preventie transmissie van hepatitis B van medisch personeel naar patiënten |
| HIV patiënten die in zorg zijn | Vaccineren van hiv patiënten binnen het vaccinatieprogramma hepatitis B-risicogroepen |
| Bloed-, orgaan- en stamceldonoren | |
| Contacten van mensen met acute/ chronische hepatitis B | LCI-Richtlijn Hepatitis B |
Opsporing & herevaluatie van ooit gediagnosticeerden met chronische hepatitis B en C
Het RIVM heeft in 2014 de handreiking ‘Opsporing & herevaluatie van ooit gediagnosticeerden met chronische hepatitis B en C‘ opgesteld. Door verbeterde behandelmogelijkheden voor chronische hepatitis B en hepatitis C komen er meer mensen voor behandeling in aanmerking. Echter, een deel van de personen met chronische hepatitis B en hepatitis C die in het verleden zijn gediagnosticeerd, zijn momenteel niet in zorg en missen de noodzakelijke behandeling. Deze handreiking is geschreven ter ondersteuning van het ontwikkelen van activiteiten om deze personen op te sporen.
Screenings projecten in Nederland
Op de Nationale Hepatitis Dag 2015 heeft Freeke Zuure, onderzoeker afd. Infectieziekten GGD Amsterdam een presentatie gegeven met een overzicht van 20 screenings projecten in Nederland.HBV en HCV screening in de publieke gezondheidszorg in Nederland. Wat is gedaan en wat werkt niet)? De meest effectieve methoden waren:
- geïntegreerde screening in bestaande zorg,
- GBA + campagne + oproep van de GGD,
- oproep van de huisarts.
Advies Gezondheidsraad Screening van risicogroepen op hepatitis B en C
Op 1 november 2016 heeft de Gezondheidsraad het advies Screening van risicogroepen op hepatitis B en C aan de minister van VWS aangeboden. De commissie heeft geconstateerd dat chronische hepatitis B en hepatitis C in de algemene Nederlandse bevolking zo weinig voorkomt dat algehele screening geen gezondheidswinst oplevert en dat screening beperkt kan worden tot 5 risicogroepen. [3]
Het primaire doel van screening is om dragers van hepatitis B of hepatitis C op te sporen voordat gezondheidsklachten ontstaan
Referenties
- Hahne SJ, De Melker HE, Kretzschmar M, Mollema L, Van Der Klis FR, Van Der Sande MA e.a. Prevalence of hepatitis B virus infection in The Netherlands in 1996 and 2007. Epidemiol Infect 2012; 140(8): 1469-1480.
- Vriend HJ, Op de Coul EL, van de Laar TJ, Urbanus AT, Van Der Klis FR, Boot HJ. Hepatitis C virus seroprevalence in the Netherlands. Eur J Public Health 2012; 22(6):819-821.
- Gezondheidsraad. Screening van risicogroepen op hepatitis B en C. Den Haag: Gezondheidsraad, 2016; publicatienr. 2016/16.