Zijn er schadelijke effecten van PFAS op de lever? Helaas, er zijn steeds meer aanwijzingen dat specifieke milieuverontreinigingen, zoals geperfluoreerde alkylstoffen (PFAS), bijdragen aan de progressie van niet-alcoholische leververvetting (NAFLD).
Partho Sen e.a. hebben onderzocht hoe PFAS het levermetabolisme, met name het galzuurmetabolisme, beïnvloedt. In een goed gekarakteriseerd cohort van 105 personen met NAFLD zijn de effecten op het metabolisme van de lever bij blootstelling aan milieuvervuilende stoffen onderzocht. Blootstelling aan PFAS lijkt geassocieerd te zijn met verstoring van de belangrijkste metabole routes in de lever bij NAFLD. Dit geldt met name voor de routes die gerelateerd zijn aan het galzuur- en lipide metabolisme. De onderzoekers identificeerden sterkere associaties tussen de lever stofwisselingsproducten, chemische blootstelling en met NAFLD geassocieerde klinische variabelen (levervetgehalte, insuline resistentie) bij vrouwen dan bij mannen. In het bijzonder betrof dit bij vrouwen PFAS-geassocieerde opregulatie van galzuren, triglyceriden en ceramiden. Ook was er bij vrouwen een verband tussen blootstelling aan chemicaliën en ontregeld glucosemetabolisme.
De onderzoekers concluderen dat vrouwen mogelijk gevoeliger zijn voor de schadelijke effecten van PFAS. Lipidegerelateerde veranderingen na blootstelling aan PFAS kunnen secundair zijn aan de wisselwerking tussen PFAS en galzuurmetabolisme.
Sen P., et al. Exposure to environmental contaminants is associated with altered hepatic lipid metabolism in non-alcoholic fatty liver disease. J. Hepatol 2022 vol. 76 j 283–293. https://doi.org/10.1016/j.jhep.2021.09.039
Leververvetting
Leververvetting NAFLD en NASH is een aandoening van de lever waarbij vetten in de lever worden opgeslagen zonder dat er sprake is van overmatig alcohol gebruik of dat er sprake is van virale hepatitis, en waarbij > 5% van de levercellen (hepatocyten) zijn aangedaan. Voor mannen geldt dat er sprake is van overmatig alcohol gebruik bij meer dan 20 gram per dag en voor vrouwen bij meer dan 10 gram per dag. Bij ernstige leververvetting ontstaat NASH (non alcoholic steatohepatitis). Een gezonde lever bevat weinig of geen vet.